Beschluss des Sejm der RPUchwała Sejmu RP 09.01.2025 r.

Radzionków: Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 r.

Uchwała Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 9 stycznia 2025 r. w sprawie upamiętnienia 80. rocznicy Tragedii Górnośląskiej

W styczniu 2025 roku mija 80 lat od wkroczenia na Górny Śląsk Armii Czerwonej i początku represji określanych współcześnie mianem Tragedii Górnośląskiej. Pierwszym jej aktem były zbrodnie popełnione na ludności cywilnej. Wkraczające do górnośląskich miejscowości oddziały czerwonoarmistów dopuszczały się masowych mordów, gwałtów i tortur. Wielu ludzi straciło życie, zdrowie lub było świadkami aktów przemocy. Do rangi symbolu urosły masakry dokonane w Miechowicach pod Bytomiem, gdzie zamordowano 380 osób, i podopolskich Boguszycach, gdzie zabito co najmniej 270 mieszkańców. Do tej pory nie udało się ustalić dokładnej liczby ofiar w skali całego regionu.

Rozpoczęły się masowe deportacje do obozów pracy w Związku Sowieckim, z których wielu wywiezionych nigdy nie wróciło do swoich domów. Liczbę deportowanych szacuje się na nie mniej niż 46 200 osób. Tragiczny był również los pozostawionych bez głównych żywicieli rodzin. Zbrodniom i represjom towarzyszyły masowe rabunki, podpalenia i zniszczenia mienia mieszkańców regionu. Jednocześnie demontowano infrastrukturę przemysłową i wywożono ją do Związku Sowieckiego.

Po zakończeniu działań wojennych prześladowania nie ustały. Komunistyczne władze Polski „ludowej”, które przejęły administrację nad regionem, kontynuowały represje wobec mieszkańców Górnego Śląska. Podejrzanych o „niewłaściwe” pochodzenie umieszczano w więzieniach i obozach pracy, prowadzonych przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego – m.in. w Świętochłowicach-Zgodzie, Mysłowicach i Łambinowicach. Osadzonych traktowano brutalnie. Panowały głód i choroby, które powodowały wysoką śmiertelność wśród uwięzionych. Represje Tragedii Górnośląskiej spowodowały tysiące ofiar.

Opisane zdarzenia w okresie Polski „ludowej” były wyrugowane ze sfery publicznej, ale przetrwały w pamięci prywatnej, a po 1989 roku zostały przywrócone pamięci zbiorowej i kartom historii. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 80. rocznicę Tragedii Górnośląskiej oddaje cześć pamięci represjonowanej ludności cywilnej. Wszystkim, którzy stracili życie i zdrowie, oraz tym, którzy byli prześladowani za trwanie w pamięci o tych wydarzeniach. Marszałek Sejmu: Sz. Hołownia (za: Monitor Polski, 17 stycznia 2025, poz. 54)

Tablice pamiątkowe przed bramą dawnego obozu Zgoda w Świętochłowicach. Foto Adam Lapski

Beschluss des Sejm der Republik Polen vom 9. Januar 2025 zum Gedenken an den 80. Jahrestag der Oberschlesischen Tragödie

Im Januar 2025 jährt sich zum 80. Mal der Einmarsch der Roten Armee in Oberschlesien und der Beginn der Repressionen, die heute als „Oberschlesische Tragödie“ bezeichnet werden. Ihr erster Akt waren die Verbrechen an der Zivilbevölkerung. Einheiten der Roten Armee drangen in oberschlesische Städte ein und verübten Massenmorde, Vergewaltigungen und Folterungen. Viele Menschen verloren ihr Leben, ihre Gesundheit oder wurden Zeugen von Gewalttaten. Die Massaker in Miechowice bei Beuthen, wo 380 Menschen ermordet wurden, und in Boguszyce bei Beuthen, wo mindestens 270 Menschen getötet wurden, sind symbolisch geworden. Bis heute ist es nicht möglich, die genaue Zahl der Opfer auf regionaler Ebene zu ermitteln.

Es begannen Massendeportationen in Arbeitslager in der Sowjetunion, wobei viele der Deportierten nie in ihre Heimat zurückkehrten. Die Zahl der Deportierten wird auf nicht weniger als 46.200 geschätzt. Tragisch war auch das Schicksal derjenigen, die ohne ihren Haupternährer zurückblieben. Die Verbrechen und Repressionen wurden von massiven Plünderungen, Brandstiftungen und Zerstörungen des Eigentums der Bewohner der Region begleitet. Zugleich wurde die industrielle Infrastruktur demontiert und in die Sowjetunion verbracht.

Die Verfolgung hörte auch nach dem Ende der Feindseligkeiten nicht auf. Die kommunistischen Behörden des „Volks“-Polen, die die Verwaltung der Region übernahmen, setzten die Repressionen gegen die Bewohner Oberschlesiens fort. Diejenigen, die verdächtigt wurden, „unrechtmäßiger“ Herkunft zu sein, wurden in Gefängnissen und Arbeitslagern untergebracht, die vom staatlichen Amt für öffentliche Sicherheit betrieben wurden – unter anderem in Świętochłowice-Zgoda, Mysłowice und Łambinowice. Die Häftlinge wurden brutal behandelt. Es herrschten Hunger und Krankheiten, was zu einer hohen Sterblichkeitsrate unter den Inhaftierten führte. Die Unterdrückung der oberschlesischen Tragödie forderte Tausende von Opfern.

Die Ereignisse aus der Zeit des „Volks“-Polens wurden aus der Öffentlichkeit verbannt, überlebten aber im privaten Gedächtnis und wurden nach 1989 wieder in das kollektive Gedächtnis und in die Geschichtsbücher aufgenommen. Am 80. Jahrestag der oberschlesischen Tragödie ehrt der Sejm der Republik Polen die Erinnerung an die unterdrückte Zivilbevölkerung. Am Jahrestag der Oberschlesischen Tragödie ehrt der Sejm der Republik Polen das Gedenken an die unterdrückte Zivilbevölkerung, an alle, die ihr Leben und ihre Gesundheit verloren haben, und an diejenigen, die dafür verfolgt wurden, dass sie sich an diese Ereignisse erinnerten. Präsident des Sejm: Sz. Hołownia (nach: Monitor Polski, 17. Januar 2025, Punkt 54)